پس از وقوع جنگ 12 روزه میان رژیم صهیونیستی و ایران شاهد رکورد در بازار مسکن بودیم. زمزمههای رکورد در بازار مسکن از مدتها قبل قابل شناسایی بود و این روزها و پس از خرداد سال 1404 افول بیشتری را در این بازار میبینیم. در این نوشتار دو سناریو درباره آینده این بازار را بررسی خواهیم کرد.
سناریوی اول: بازگشت رونق با موفقیت مذاکرات هستهای و دور شدن کشور ایران از تنشهای بینالمللی و منطقهای و کاهش درگیری نظامی احتمالی در ماههای آینده. در صورتی که مذاکرات هستهای قبل از فعال شدن مکانیسم ماشه با موفقیت همراه شود و تحریمها رفع گردد و همزمان خبری از درگیری نظامی مطرح نشود، انتظار میرود که صنعت ساختمان شاهد رونق مجدد باشد. در این شرایط خوب و امیدوار کننده پیشبینی میشود که تعداد پروانههای صادره در سال ۱۴۰۴ به 175.000 تا 180.000 پروانه برسد و مجموع زیربنای صادره نیز به ۲۳ تا ۲۵ میلیون متر مربع افزایش یابد. این سناریو با فرض خوشبینانه بودن مذاکرات هستهای، کاهش تنش در حوزه منطقهای و بینالمللی و با در نظر گرفتن بازگشت آرامش به تمام بازارهای مالی، صنعتی و خصوصا ساخت و سازهای عمرانی در کل کشور مطرح شده است.
سناریوی دوم: شاهد ادامه رکود در صورت عدم موفقیت مذاکرات خواهیم بود. در صورتی که مذاکرات هستهای به نتیجه نرسد و تحریمها ادامه یابد و شاهد بازگشت تحریمهای سازمان ملل و شورای امنیت موسوم به مکانیسم ماشه یا همان اسنپ باشیم، رکود در صنعت ساختمان همچنان ادامه خواهد داشت. آنچنان که در سایر صنایع نیز وضعیت به همین منوال خواهد بود. خصوصا پس از اخراج مهاجران غیرقانونی از کشور ایران که همیشه به عنوان نیروی کار ارزان در کار ساخت و سازها، فعالیتهای شغلی دشوار و صنایع سخت و زیان آور نقش فعالی داشتند. بنابراین پیشبینی میشود که در این حالت، تعداد پروانهها در سال ۱۴۰۴ به حدود 130.000 تا 140.000 پروانه کاهش یابد و مجموع زیربنای پروژهها به ۱۶ تا ۱۸ میلیون متر مربع برسد. در صورت پیش آمدن این وضعیت نه تنها صنعت ساختمان، بلکه سایر صنایع نیز با دشواری کسب و کار روبرو خواهند شد.